Przejdź do głównej zawartośc
Bosch w Polsce
Historia korporacji

Samochody i jeszcze dalej 1926–1945

Na zdjęciu widać pracowników odlewających lekki metal w 1942 roku.

Firma Bosch stawiała czoła kryzysowi gospodarczemu i dyktatom Narodowych Socjalistów siłą innowacji i wytrwałością, aż druga wojna światowa postawiła przed nią kolejne, ogromne wyzwania.

Rysunek lodówki, logo Bosch na pierwszym planie

Pompa wtryskowa do oleju napędowego — drugi sztandarowy produkt

Po wielu latach produkcji, w 1927 roku innowacja zaczęła przynosić owoce, zapewniające korzyści po dziś dzień — pompa wtryskowa do oleju napędowego. Była to reakcja firmy Bosch na dalszy rozwój silników wysokoprężnych, które w przeciwieństwie do silników benzynowych nie wymagały zapłonu iskrowego. Początkowo stosowana tylko w ciężarówkach, pierwsza pompa wtryskowa do oleju napędowego dla samochodów pojawiła się na rynku w 1936 roku.

Pompa wtryskowa do oleju napędowego do ciężarówek
Pompa wtryskowa do oleju napędowego do ciężarówek
Zakład w Feuerbach po dziś dzień jest domem dla wytwarzania technologii wysokoprężnej. Na zdjęciu przedstawiono pracownika nawiercającego obudowę pompy, 1935.
Zakład w Feuerbach po dziś dzień jest domem dla wytwarzania technologii wysokoprężnej. Na zdjęciu przedstawiono pracownika nawiercającego obudowę pompy, 1935.
/

Więcej cięciw do łuku — nowe linie działalności

Wielki kryzys na niemieckim rynku motoryzacyjnym sprawił, że dostawca dla przemysłu motoryzacyjnego, firma Bosch, musiał przemyśleć portfolio swoich produktów od 1926 roku. Zainspirowało go to do stworzenia połączonych strategii, które przyniosły sukces w przeszłości — usprawnianie produktów i rozwijanie ich do etapu produkcji seryjnej, jak było w przypadku elektronarzędzi i technologii grzewczej, w połączeniu z całkowicie nowymi próbami, takimi jak technologia radiowa i telewizyjna.

Lodówka Bosch, wprowadzona na rynek w 1933 roku, miała być na tyle przystępna, aby mogły ją na być liczniejsze gospodarstwa domowe.
Lodówka Bosch, wprowadzona na rynek w 1933 roku, miała być na tyle przystępna, aby mogły ją na być liczniejsze gospodarstwa domowe.
Muzyka na trasie przestała być niedoścignionym marzeniem, gdy inżynierowie z firm Bosch i Blaupunkt rozpoczęli seryjną produkcję pierwszego radia samochodowego w 1932 roku.
Muzyka na trasie przestała być niedoścignionym marzeniem, gdy inżynierowie z firm Bosch i Blaupunkt rozpoczęli seryjną produkcję pierwszego radia samochodowego w 1932 roku.
Firma Bosch otworzyła nowy oddział w 1932 roku, przejmując pion technologii cieplnej od Hugo Junkersa.
Firma Bosch otworzyła nowy oddział w 1932 roku, przejmując pion technologii cieplnej od Hugo Junkersa.
/

Elektronarzędzia

Wiertarka udarowa Bosch w użyciu (1936)

Maszynki do strzyżenia i wiertarki udarowe

Inżynier z firmy Bosch, Hermann Steinhart, w 1927 roku w swoim warsztacie testowym trafił na urządzenie, które go zafascynowało. „Forfex” miał zintegrowany silnik w rękojeści. Otworzyło to przed nim liczne nowe możliwości. Dział Steinharta początkowo rozpoczął produkcję seryjną Forfexa, zanim w ciągu kolejnych lat opracował koncepcję, która pozwoliła mu stworzyć pierwsze wiertarki udarowe. Zespół wykorzystywał linie produkcyjne w zakładach Bosch jako obiekty testowe.

Zdjęcie: Wiertarka udarowa Bosch w użyciu (1936)

Sprzymierzona doskonałość — produkcja z silnym partnerem

Prawie dziesięć lat po zakończeniu wojny sprzedaż zagraniczna osiągnęła jedynie poziom 34 procent. Wysokie koszty transportu i bariery po stronie klientów zmusiły firmę Bosch do testowania alternatyw. We Francji, Wielkiej Brytanii i Włoszech rozpoczęto poszukiwania partnerów do lokalnej produkcji, a w Australii i Japonii partnerzy biznesowi wytwarzali produkty na licencji Bosch. W 1932 roku sprzedaż zagraniczna wzrosła do 55 procent.

W 1931 roku firma Bosch stworzyła spółkę joint venture z lokalnym dostawcą dla przemysłu motoryzacyjnego, C.A. Vandervell, która była bazą w Londynie na potrzeby obsługi brytyjskiego rynku.
W 1931 roku firma Bosch stworzyła spółkę joint venture z lokalnym dostawcą dla przemysłu motoryzacyjnego, C.A. Vandervell, która była bazą w Londynie na potrzeby obsługi brytyjskiego rynku.
Kierownik spółki Robert Bosch Supply and Service Pty Ltd. w Melbourne, August Hoette, również rozpoczął produkcję świec zapłonowych w Australii na licencji Bosch.
Kierownik spółki Robert Bosch Supply and Service Pty Ltd. w Melbourne, August Hoette, również rozpoczął produkcję świec zapłonowych w Australii na licencji Bosch.
/

FESE

Domowy odbiornik telewizyjny FESE (1938)

Pionierska technologia

Wspólnie ze szkockim pionierem telewizji, Johnem Logie Bairdem, oraz firmami Zeiss Ikon i Loewe, Bosch założyła w 1929 roku spółkę Fernseh AG (FESE). Lata badań w końcu przyniosły początkowo ogromne sukcesy. Spółka FESE dostarczyła pierwsze elektroniczne urządzenia rejestrujące na Igrzyska Olimpijskie w Berlinie w 1936 roku i, w tym samym roku, zaprezentowała pierwsze „domowe odbiorniki telewizyjne”. W trakcie wojny FESE była wykorzystywana na potrzeby wojska, aby pomów w opracowaniu bomby z wbudowaną kamerą, którą można by sterować zdalnie za pośrednictwem obrazu telewizyjnego. Koniec wojny wstrzymał projekt w fazie testowej.

Zdjęcie: Domowy odbiornik telewizyjny FESE (1938)

Rysunek pracownika przy maszynie.

Wtrysk benzyny do silników samolotowych i technologia telewizyjna

Gdy Narodowi Socjaliście zdobyli władzę, było to również ogromnym wyzwaniem dla firmy Bosch. Reżimowy rząd zlecił badania i prace rozwojowe nad technologią wtrysku benzyny do silników samolotowych i zainicjował budowę nowych zakładów. Technologia telewizyjna stała się obiektem szczególnego zainteresowania wojska. Sprzedaż zagraniczna firmy osiągnęła w 1939 roku zaledwie poziom dziewięciu procent.

Nawet w czasie, gdy Narodowi Socjaliści realizowali politykę gospodarczej samowystarczalności, firma Bosch kontynuowała sprzedaż swoich produktów na całym świecie, na przykład w przedstawionym chińskim mieście Tiencin (1938).
Nawet w czasie, gdy Narodowi Socjaliści realizowali politykę gospodarczej samowystarczalności, firma Bosch kontynuowała sprzedaż swoich produktów na całym świecie, na przykład w przedstawionym chińskim mieście Tiencin (1938).
Pompa wtryskowa do benzyny w silniku samolotowym (1941)
Pompa wtryskowa do benzyny w silniku samolotowym (1941)
/

Uzbrojenie i roboty przymusowe

Po rozpoczęciu drugiej wojny światowej firma Bosch przestawiła się ponownie na produkcję dla wojska. W tym czasie wojsko było zmotoryzowane w takim stopniu, że umożliwiono kontynuowanie prac firmy w dziedzinie motoryzacji. Tak jak w całym przemyśle niemieckim, pracownicy wezwani do służby wojskowej zostali zastąpieni przez przymusowych robotników z okupowanych terytoriów, z których część była zmuszona do życia i pracy w niehumanitarnych warunkach.

Początki przetwarzania surowców do produkcji w zakładzie metalurgicznym w Feuerbach w 1909 roku. Na zdjęciu widać pracowników odlewających lekki metal w 1942 roku.
Początki przetwarzania surowców do produkcji w zakładzie metalurgicznym w Feuerbach w 1909 roku. Na zdjęciu widać pracowników odlewających lekki metal w 1942 roku.
Pracownice wytwarzające cewki zapłonowe w zakładzie w Stuttgarcie (1944)
Pracownice wytwarzające cewki zapłonowe w zakładzie w Stuttgarcie (1944)
/

Ruch oporu i ochrona Żydów

Z drugiej strony zarząd firmy Bosch aktywnie wspierał ruch oporu wobec reżimu Narodowych Socjalistów. W centrum tych działań stał Carl Friedrich Goerdeler, mianowany doradcą firmy. Prześladowani Żydzi zostali również zatrudnieni, aby ochronić ich przed deportacją do obozów koncentracyjnych, albo byli wspierani finansowo, aby pomóc im w emigracji.

W 1970 roku ambasador Izraela Idan Avner (na środku) uhonorował kierownika firmy Bosch Hansa Walza (po lewej) tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” ku czci izraelskiego memoriału Yada Vashema za działania pomocowe na rzecz Żydów prześladowanych w czasie panowania nazistów.
W 1970 roku ambasador Izraela Idan Avner (na środku) uhonorował kierownika firmy Bosch Hansa Walza (po lewej) tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” ku czci izraelskiego memoriału Yada Vashema za działania pomocowe na rzecz Żydów prześladowanych w czasie panowania nazistów.

Koniec

W czasie wojny alianci wielokrotnie bombardowali zakłady produkcyjne Bosch. Robert Bosch nie był świadkiem, jak część jego fabryk została zrównana z ziemią, ponieważ zmarł w 1942 roku. Zostawił po sobie wyraźne instrukcje dla swoich następców dotyczące prowadzenia fabryki po jego śmierci.

Znaczne części fabryki metalu w Feuerbach uległy zniszczenia w trakcie nalotów w 1944 roku. Produkcję przeniesiono etapami do obszarów wiejskich.
Znaczne części fabryki metalu w Feuerbach uległy zniszczenia w trakcie nalotów w 1944 roku. Produkcję przeniesiono etapami do obszarów wiejskich.
Katastrofalny atak bombowy we wrześniu 1944 roku zniszczył symboliczną wieżę fabryki Bosch.
Katastrofalny atak bombowy we wrześniu 1944 roku zniszczył symboliczną wieżę fabryki Bosch.
/